ویلا ساووا ( معمار : لوکوربوزیه )

خانه ساووا در « پواسی » نزدیک پاریس ، به سبک بین الملل ساخته شده است . این ساختمان ، مکعبی است متشکل از فضایی مختصرن محصور و عمیق که حداقل از لحاظ بصری ، بر روی ستون هایی باریک قرار گرفته است و اثری از نماسازی نیست . در این روش جای خاصی برای ورود به ساختمان تعیین نمی شود و برای سردرآوردن از طرح آن باید دور تا دور خودش چرخید. فضاها و احجام با چنان سیالیتی در یکدیگر تداخل کرده اند که ابهام بین المللی و آشنای « درون » و « بیرون » نیز در اینجا احساس می شود . استفاده لوکوربوزیه از رنگ – پایه به رنگ سبزه تیره ، دیوارها کرم ، و روبنای قرمز و آبی ( یک تیغه بادگیر ) – مقایسه ای عمدی با نقاشی معاصر است که خود وی سخت بدان اشتغال داشت .
عمارت ویلا ساووا در نقطه نمایانی از محل ساختمانی قرار گرفته است گویی برآن مسلط است و منظره وسیعی در برابر خود دارد از این لحظ به ویلا پالادیو ، شباهت دارد و با عمارت های مسکونی فرانک لوید رایت که به منظره می چسبد و خود را چنان با آن انطباق می دهد که گویی قرار نبوده است بخشی از آن باشد و در پشت پنهان شوند متضاد است .

نماي بي‌هويت ، شهر را بي‌هويت مي‌كند

رشد سريع جمعيت و گرايش مردم به شهر نشيني، تقاضاي فزاينده‌اي را براي تهيه مسكن به دنبال داشته كه اين موضوع در پي خود مشكلات عديده اي در زمينه توسعه شهري بوجود آورده است. ناتواني در پاسخگويي مطلوب و مناسب به اين مساله، وضعيت نا مطلوبي را به صورت بي مسكني، بد مسكني و تنگ مسكني براي بسياري از اقشار جامعه به همراه آورده است.مسكن به عنوان يكي از نيازهاي نخستين بشر، ابتدايي ترين سوالي بوده كه انسان سعي در يافتن پاسخي مناسب و معقول براي آن بوده است، اما هميشه در برنامه ريزي‌هاي ملي به مسكن نه به عنوان محلي براي آسايش ساكنان در ابعاد عيني و ذهني، بلكه به عنوان يك مشكل اقتصادي و فقط از اين بعد بر خورد شده است.سازندگان و توليدكنندگان مسكن آزاد به‌دليل اينكه به‌دنبال فروش سريع و بازگشت سرمايه خود هستند، سعي در هر چه بيشتر مطرح كردن خود در محله مسكوني و نمايشي متمايز از بناي خود دارند و به همين دليل يكي از دلايل عمده ناهماهنگي نماي ساختمان‌ها در سطح شهر هستند.در رابطه با مسكن تعاوني شرايط بدتري وجود دارد. به دليل وضعيت مالي ضعيف سازندگان و اينكه ساكنان و مالكان به‌دنبال فروش ساختمان نيستند، بدون انجام عمليات پاياني نظير نماسازي مورد استفاده قرار مي گيرند و يا با كمترين هزينه و بدون طراحي نما، حجم و كالبد ساختمان رها مي‌شود. البته در سال‌هاي اخير در شهر تهران هيچ ساختماني بدون نماسازي نبوده است، ليكن اين مساله در شهرستان‌ها همچنان انجام مي‌شود.
چگونه به موضوع نما در معماري بينديشيم؟
نما در لغت نامه دهخدا به معناي صورت ظاهري هر چيزي، آنچه كه در معرض ديد و برابر چشم است، آنچه از بيرون سوي ديده مي شود، منظره خارجي بنا و عمارت،‌ قسمت خارجي ساختمان و نماسازي، فن روسازي ساختمان و ساختن نماي عمارت است.در سال‌هاي اخير پس از مطرح شدن دوباره اهميت فضاهاي عمومي و ارزش زندگي شهري، نما اهميت دوباره اي يافته است. نما در عمل درون ساختمان را از بيرون و فضاي خصوصي را از فضاي عمومي جدا مي كند. نما حاكي از موقعيت فرهنگي سازندگان ساختمان است و نشانگر ميزان نظم طرح ساختمان، امكانات و ذوق تزيين و خانه آرايي طراح و مالك است. يك نما به مثابه معرفي وضعيت ساكنان ساختمان در بين عموم است. نما در واقع صورت ساختمان و بهترين بيان حالتي است كه فرد طراح يا مالك از خود در برابر بيرون دارد. نماهاي داخل ساختمان بيشتر جنبه خصوصي دارند، ليكن نماهايي كه به سمت كوچه و بافت شهر باز مي‌شوند، جنبه عمومي تر دارند. بنابراين وجوه پشت و جلوي ساختمان از يك طرف داراي نمود اجتماعي و از طرف ديگر نمود مشخص ساكنان خود است بنابراين نماي هر ساختمان بايد هم با فضاي عمومي همبستگي داشته باشد و هم بتواند حجم داخلي ساختمان را بيان نمايد.نماي هر ساختمان موثر در مجموعه شهري است كه در آن حضور دارد و اين تاثير را در بدنه خيابان‌ها يا ميدان‌ها كه در آن قرار گرفته است مي گذارد. اگر به نماي ساختمان واحدي، بدون در نظر گرفتن نماي ديگر ساختمانها فكر شود، همگوني نماي شهري در كليت از بين مي‌رود. تناقض بين جنبه شهري و بيان فردي نما در صورتي مي‌تواند از بين رود كه ساختمان جزيي از شهر در نظر گرفته شود و ارتباطات آن با محيط اطراف چند جانبه باشد. نماي رو به كوچه و خيابان بايد تابع عوامل همبستگي بين نماهاي اطراف باشد. اما در عين حال بر اساس تركيبي از اجزا مختلف بر حسب عملكرد، ابعاد و مصالحشان شخصيت خاص خود را دارد. نما در واقع يك سطح صاف و تخت نيست بلكه آن سطح انتقالي بين فضاي داخل و خارج است كه با عقب نشستگي و پيش آمدگي، تراس و غيره با فضاي داخل مسكن ارتباط پيدا مي‌كند. براي اينكه نماي ساختمان حريم خصوصي ساكنان خود را حفظ كند بايد نسبت به خيابان بسته‌تر و محفوظتر باشد.
نماي ساختمان بايد به‌دنبال خلق يك كليت هماهنگ به‌وسيله تناسب خوب پنجره ها، بازشوهاي در، سايبان و محدوده سقف‌ها،‌ سازه عمودي و افقي، مصالح، رنگ، عناصر تزييني و... باشد. پنجره‌ها همواره با ديگر عناصر ديوار، ‌سطوح باز و بسته، تيره وروشن، صاف و ناهموار را بوجود مي آورند. به علت تكرار دوره اي پنجره ها، در ساختمان‌هاي چند طبقه، نظم كاملي به چشم مي‌خورد. اما گاه به‌علت افزايش نور در طبقات بالاتر كاهش داده مي‌شود و اين نظم آهنگ خود را از دست مي‌دهد.جداسازي عناصر افقي و عمودي تاثير كلي در نما دارد. تناسبات عناصر ساختمان لازم است با كل ابعاد ساختمان مطابقت داشته باشد. براي مثال در ساختمان‌هاي كوتاه عريض، ابعاد عرضي غالب خواهد بود. در ساختمان‌هاي بلند عناصر باريك برتري خود رانشان مي‌دهند. در و پنجره و نعل درگاه‌ها تاثير خاصي در نما مي‌گذارند. ناودان‌ها، سايه بانها، پيش آمدگي‌هاي سقف و بالكن‌ها ايجاد سايه هاي خاصي بر روي نما مي‌كنند.تفاوت سطح ها بايد در نما مشخص باشد. براي مثال بين طبقه همكف، ساير طبقات و طبقه انتهايي بايد يك تفاوت اساسي وجود داشته باشد. تركيب كلي نما در واقع نظم در اين تفاوت‌ها است.
عناصر اصلي نما مثل پنجره، در، سطوح و محدوده پاياني سقف و غيره در شكل، رنگ، و مصالحشان با يكديگر اختلاف دارند. اين عناصر معناهاي متفاوتي دارند. مثلا نمي‌توان بالا و پايين پنجره و در را با هم هم‌رديف كرد. اگر ارتفاع اين بازشوها يكسان نباشد مي توان از ضرايب مشترك و يا رنگهاي يكسان استفاده نمود. نسبت‌هاي هندسي نقش تعيين كننده اي در هماهنگ سازي ظاهر نما دارند. مي‌توان پنجره ها را در گروه‌هاي كوچكتر تركيب شده كه شكل مشخصي را ايجاد مي‌كنند دسته بندي كرد. نماها مي توانند از نظر مصالح نيز با يكديگر متفاوت باشند.مصالح نما در رنگ، شكل، زبري و خشني نما تاثير مي گذارد. مصالح بومي نشان مي‌دهد كه نما مربوط به چه منطقه اي است.تركيب پنجره ها، ايوان‌ها، درها و به‌طور كلي بازشوها، همچنين بافت و جنس نما و كمپوزسيون آن در هر عصر متفاوت است و در عين حال در يك تداوم شهري تغيير مي‌كند. طراح مي‌تواند نما را به عاليترين حد تركيب معماري برساند و يا آنرا تا حد يك سطح بدون طراحي و فكر رها كند. در اعصار مختلف بازشوها به شكل مشابهي در سطح نما قرار مي‌گيرند و تنوع در قرار گيري آنها تابع عوامل داخلي چون بزرگي ساختمان، عريض بودن آن و يا عوامل اقليمي چون جهت قرارگيري و محل قرارگيري است. در پهناي ديوار نما تعبيه پنجره دو جداره، آفتاب‌شكن، سايبان و ... نقش تنظيم كننده شرايط آب و هوايي فضاهاي داخلي را خواهد داشت.
در ديوارهاي باريك معاصر اين عمل با جلو و عقب آمدن ساختمان انجام مي‌شود. يكي از عوامل ضروري درهويت نما تعيين محدوده نما است. نمايي مي تواند در طرح خود موفق باشد كه به اين سوال‌ها پاسخ گويد. محدوده عمودي جانبي ساختمان كجاست؟ خط پاياني افقي ساختماني چگونه است و مرز ساختمان در آسمان به چه شكل است؟ انتهاي ساختمان چگونه به پايان مي‌رسد؟ گوشه‌هاي ساختمان چه وضعي دارد؟ اگر ساختمان همسايه اي دارد ارتباط نماي ساختمان فعلي با نماي همسايه چگونه به پايان مي رسد؟ گوشه هاي ساختمان چه وضعي دارد؟ اگر ساختمان همسايه دارد ارتباط نماي همسايه چگونه است و اگر در فضا قطع مي شود اين ارتباط چگونه است.
محدوده هاي افقي ساختمان عبارتند از نقطه اتصال به آسمان ( محدوده پاياني ساختمان) نقطه اتصال به زمين (محل نشستن ساختمان بر زمين) و پوشش ساختمان مثل بام و شيرواني. محدوده پاياني ساختمان بايد معناي اتمام ساختمان را با خود داشته باشد و طبقه همكف ساختمان را با خود داشته باشد و طبقه همكف ساختمان بايد مفهوم نشستن ساختمان بر زمين را برساند. طبقه همكف بايد در محدوده قد افراد كشش لازم را بر عابر پياده و بيننده ايجاد كند.كنج يا گوشه نما در واقع محل برخورد دو نماي عمود بر هم است. كنج مي‌تواند حالت عمود 90 درجه، نيم دايره يا سه وجهي را داشته باشد و هر كدام مي تواند تاثيرات متفاوتي را در نما بگذارد. در يك ميدان يا چهارراه هماهنگي كنجهاي ساختمان هايي كه در چهار طرف آن قرار گرفته است مي تواند در نماي شهري تاثير زيبايي داشته باشد.
نماي ساختمان خالق نماي شهري است
نماي شهري از مجموعه نماهاي مشرف به فضاي عمومي به‌دست مي آيد. اين نماها از جهتي همگن و از جهتي ناهمگن هستند. مي‌توانند همگن باشند چون با استفاده از زباني مشترك روي بدنه اجزا شهر اجرا مي شوند و اما از آنجا كه هر كدام از اين فضاها به كمك اين زبان، مقاصد و نيازهاي خود را بيان مي‌كند، ناهمگن هستند. در شهرهاي ما زبان مشتركي بين نماها وجود ندارد. نه فرهنگ مشتركي براي بيان دارند، نه مصالح يكساني به‌كار گرفته اند و نه سبك مشخصي را دنبال مي‌كنند.در واقع هر يك از نماها در شهر نشانه وضعيت اقتصادي و اجتماعي سازنده و نحوه تفكر و نگرش او به مسايل مختلف است.نماي شهري در واقع تركيبي از اجزا متفاوت است كه بر اساس اتفاقاتي كه در خيابان‌ها ومعابر مي‌افتد شكل مي گيرد.اين اجزا در صورت رعايت مسايلي كه پيش از اين نيز به آن پرداخته شد مي‌توانند با يكديگر نقاط اشتراك جالبي داشته باشند كه نمي توان وجود آنها را نفي كرد.
عناصر پراهميت درنما
ورودي يكي از عناصر حايز اهميت نما در ساختمان است كه محل و اهميت طراحي آن به شكل مستقيم نمايانگر نقش و عملكرد ساختمان است. در ورودي نشانه گذر از فضاي عمومي خارجي به فضاي خصوصي داخلي و يكي از مهم ترين عناصري است كه مي‌توان به عنوان نشانه ساختمان از آن نام برد.ليكن به‌دليل اهميت اقتصادي كه سطوح ساخته شده داخلي براي سازندگان دارند، اغلب ورودي‌ها به فضاهاي كم اهميتي تنزل يافته اند. سرمايه گذاران ساختماني هم فقط به رعايت ضوابط ضروري طراحي ساختمان بسنده مي‌كنند. بيشترين مشكل زماني است كه ورودي وسايل نقليه به حياط پاركينگ با ورودي خود ساختمان يكي شود. در اين حالت فرد وارد شونده به ساختمان فقط يك راه باريك كنار ديوار برايش باقي مي‌ماند. گاه نيز ورودي يك ساختمان مسكوني بيش از حد پرتجمل است، به‌نحوي كه عملكرد ساختمان را دگرگون مي‌سازد. زماني هم ورودي به يك بناي بزرگ تنها با روزنه‌اي امكان پذير مي‌شود. تناسب ورودي و حجم ساختمان مي تواند نقش مهمي در توجيه عملكرد و شكل ساختمان داشته باشد.
از آنجا كه طبقه همكف ساختمان قسمت اتصال به زمين يا كف پياده رو است، به صورت قابل توجهي در معرض ديد قرار مي‌گيرد. طبقه همكف اهميت ويژه اي در زندگي شهري دارد، به اين علت كه عابران پياده اين قسمت را به‌طور مستقيم مي‌بينند. از اين رو نماي اين قسمت پر اهميت است و مصالح مورد استفاده در اين قسمت بايد نسبت به بقيه ساختمان با دوامتر و مستحكم تر باشد تا عابر در نگاه به نماي ساختمان احساس ثبات كند. ساختمان‌هايي كه طبقه همكف آنها عملكرد تجاري دارد، به‌دليل تغيير دكوراسيون واحدهاي تجاري دايما دستخوش دگرگوني مي‌شوند. همين موضوع موجب مي‌شود كه ساختمان مذكور شخصيت ثابت خود را از دست داده و داراي نماي شناخته شده ثابتي نباشد.تراس‌ها چشم اندازهاي جديدي نسبت به فضاهاي بيرون براي ساختمان فراهم مي‌آورند. بالكن‌ها نبايد حالت موقت و ناپايداري كه در بيننده تصور به‌راحتي جدا شدن از بدنه ساختمان القا شود را داشته باشند.لبه بام حد و مرز ساختمان و آسمان است و از نظر بصري بام انتهاي نماست. بام پوسته‌اي است كه بر سر ساختمان قرار دارد. بنابراين لبه بام نمي‌‌تواند بدون تفاوت با ديگر قسمت ها در آسمان رها شود. صورت ظاهر ساختمان و آنچه كه در برابر ديد عموم قرار دارد، در واقع پر اهميت ترين قسمت ساختمان در برابر عابران و ساير افراد غير استفاده كننده از ساختمان است. همان‌طور كه عنوان شد نماي ساختمان‌ها، نماي شهري را ايجاد مي كند، اما به‌دليل ضعف قوانين موظف كننده طراح و سازنده در اين ارتباط، نماي ساختمان در كمترين اهميت قرار گرفته است.
در بسياري از شهر هاي بزرگ جهان، ضوابط و مقررات ويژه‌اي در ارتباط با سيما و كالبد شهر وجود دارد و گروهي از برجسته‌ترين افراد با تخصص‌‌هاي مرتبط هنر زيبا سازي و زيبايي شناسي به كنترل طرح هاي بزرگ و كوچك معماري و شهري از نقطه نظر هماهنگي نماي بيروني ساختمان‌ها و محيط شهري يعني از جنبه هاي رنگ، حجم، مصالح مناسب، فضاي پر و خالي نما، رعايت اصول هماهنگي و تناسبات و... مي پردازند.
آنچه براي علاقه‌مندان به اين موضوع نگران كننده است، پاسخگويي با شتاب به نيازي كاملا محسوس است. در اين ساخت و ساز پر شتاب نياز به بررسي طرح‌هاي ارايه شده توسط جمعي از صاحب نظران و مسوولان در مراكز تاييد پروانه‌هاي ساختماني ضروري به نظر مي‌رسد. بررسي ميداني طرح ساختمانها با بناهاي اطراف از لحاظ كيفيت طرح معماري، نماي ساختمان، تناسب حجم آن با ساختمان‌هاي اطراف، زيبايي طرح و مصا لح مورد استفاده و... نيز گامي موثر در بالا بردن كيفيت نماهاي شهري است. با در نظر گرفتن موارد ذكر شده و القا آن توسط شهرداري هر شهر، مي توان شاهد ارتقا كيفيت شهرها و زيباسازي نماي شهرها بود.

منبع : پایگاه اطلاع رسانی معماری و شهرسازی / http://www.uan.ir/Culture/

مروری بر ارتباط انسان با فناوری در فلسفه معاصر

چکیده:

عدم توجه کافی به بنیانهای فلسفی با ریشه های تاریخی ارزشه ای معنوی و مادی موجب شده با رویکرد علوم جدید برخوردی منفعل داشته باشیم. تا هنگامی که مفاهیم متعالی نزد ما صرفاً بازدهی بیشتر، سهولت کاربردی تر و رسیدن به اهداف اقتصادی و مانند آن داشته باشد، قطعاً به دلیل عدم شناخت عمیق از فناوری دچار مشکلاتی خواهیم بو د.
در دنیای معاصر که تمامی امور زندگی به نحوی با فناوری (Technology) مدرن در ارتباط است، به جای نگاه سطحی به فناوری باید به مفهوم آن پرداخت و به جایگاه فناوری در دنیای کنونی و رابطه های که با انسانها برقرار میکند اندیشید و با توجه به تغییراتی که فناوری در جامعه، جهان و ارزشهای آدمی بوجود می آورد، جایگاه آن را بین انسان و جهان تعیین کرد. فناوری با سرعت و بدون توقف جریان دارد و این در حالی است که بعد از گذشت سالهای بسیار از فناوری ما هنوز ماهیت آن را بدرستی نمیدانیم.واژگان کلیدی: انسان، فناوری، جامعه، فلسفه، ماهیت.دریافت متن کامل مقاله [ دریافت فایل ]

* منبع : آرمانشهر , سایت مرجع هنر و معماری « http://lite.armanshahr.org/ »

بتــن الیافی / Fiber Concrete

با توجه به عدم پاسخ دریافتی از خانم ثابت ( وبلاگ کتام ) جهت میزبانی ضیافت چهاردهم , لذا میزبان قطعی ضیافت بعدی وبلاگ معماری ایران ( http://maryart.blogfa.com/ ) خواهد بود . نظر به استقبال خوبی که در نظرسنجی ضیافت سیزدهم از موضوع « کودک و معماری » به عمل آمد , پیشنهاد می کنم - به صلاح دید مدیریت محترم وبلاگ معماری ایران - یکی از موضوعات پیشنهادی مجددن « کودک و معماری » باشد . باتشکر

تكنولوژی بتن الیافی نمونه دیگری از كاربرد كامپوزیت ها به عنوان یك فن آوری نوین در صنعت ساخت و ساز می باشد. بدین منظور مطلب حاضر سعی در معرفی این تکنولوژی خواهد داشت.از جمله مواد جدیدی كه جایگاه ویژه ای در ساخت و ساز به خود اختصاص داده، افزودني‌های بتن و الیاف تقویت كننده می باشد. استفاده از افزودنی های بتن باعث بهبود خواص مطلوب بتن، همچون مقاومت آن می گردد و در بعضی موارد با كاهش وزن بتن، مصالح بسیار سبكی را فرا راه مهندسین بنا قرار می دهد. بدون بهره گیری از این افزودنی ها بنای برج بزرگ میلاد در شهر تهران امكان پذیر نمی بود. الیاف تقویت كننده نیز از دیگر مواد عصر حاضر هستند كه كاربرد های فراوانی در قسمت های مختلف ساختمان یافته اند. این الیاف كه بیشتر شامل الیاف شیشه، پلی پروپیلن و گاه كربن نیز می شود، در ساخت انواع بتن های الیافی كاربرد فراوان دارد. همچنین از الیاف شیشه می توان در تولید آرماتورهای سبك و بسیار مقاوم در برابر خوردگی بهره برد. این الیاف جایگاه نسبتاً مناسبی در تعمیر بناها و تقویت سازه های صدمه دیده دارند و می توانند مقاومت پیچشی و برشی مناسبی پدید آورند. علاوه بر اینها از ورقه های پارچه‌ای فایبر گلاس نیز در تقویت انواع قطعات ساخته شده از بتن مسلح می توان استفاده نمود. بتن الیافی در حقیقت نوعی كامپوزیت است كه با بكارگیری الیاف تقویت كننده داخل مخلوط بتن، مقاومت كششی و فشاری آن، فوق العاده افزایش می یابد. این تركیب كامپوزیتی، یكپارچگی و پیوستگی مناسبی داشته و امكان استفاده از بتن به عنوان یك ماده شكل پذیر جهت تولید سطوح مقاوم پرانحنا را فراهم می آورد. بتن الیافی از قابلیت جذب انرژی بالایی نیز برخوردار است و تحت اثر بارهای ضربه ای به راحتی ازهم پاشیده نمی شود. شاهد تاریخی این فن آوری، كاربرد كاهگل در بناهای ساختمان است. در واقع بتن الیافی نوع پیشرفته این تكنولوژی می باشد كه الیاف طبیعی و مصنوعی جدید، جانشین كاه، و سیمان جانشین گل بكار رفته در كاهگل شده است. امروزه با استفاده از الیاف شیشه، پلی پروپیلن، فولاد و بعضاً كربن، تولید انواع بتن های كامپوزیتی در كاربردهای مختلف صنعتی ممكن گردیده و بكارگیری آنها در كشورهای پیشرفته دنیا مورد قبول صنعت ساختمان واقع شده است.


موارد استفاده و محدودیت های كاربرد بتن الیافی

هر فن آوری همواره كاربرد ها و محدویت های خاص خود را دارد. بتن الیافی خواص مناسبی همچون شكل پذیری بالا، مقاومت فوق العاده، قابلیت جذب انرژی و پایداری در برابر ترك خوردن را دارا می باشد كه متناسب با آنها می توان موارد كاربرد فراوانی برای آن یافت. بطور مثال در ساخت كف سالنهای صنعتی، می توان از این نوع بتن به جای بتن آرماتوری متداول سود جست. این نوع بتن از بهترین مصالح مورد استفاده در ساخت بناهای مقاوم دربرابر ضربه، همچون سازه پناهگاه ها و انبارهای نگهداری مواد منفجره به شمار می رود و بناهای شكل گرفته از بتن، قابلیت فوق العاده ای در جذب انرژی ضربه دارد. همچنین در ساخت باند فرودگاه ها به خوبی می توان از این نوع بتن كمك گرفت. موارد دیگری از بكارگیری این بتن، ساخت قطعات پیش ساخته ساختمانی همچون پانل ها و یا پاشش بتن روی سطح انحنای یك سازه می باشد. علاوه بر موارد یاد شده می توان از مزایایی همچون عایق بودن سازه در باربر صدا و سرعت بالای اجرا نیز بهره مند گردید. اما از آنجا كه نحوه قرار گرفتن الیاف داخل بتن، كاملاً تصادفی می باشد، از این بتن معمولاً نمی توان به نحو مطلوبی در ساخت تیرها و ستونها بهره گرفت و در این نوع سازه ها استفاده از روش سنتی و شبكه بندی فولادی به صرفه تر و مناسب تر می باشد. لازم است به این نكته توجه شود كه ناكارآمدی یك تكنولوژی جدید، نباید مانع نادیده گرفتن كاربردهای مناسب و نقاط قوت آن گردد.

توجیه اقتصادی بتن الیافی

باید اعتراف كرد كه استفاده از بتن الیافی در همه موارد از بتن سنتی به صرفه تر نمی باشد. اما بر اساس برآورد هایی كه توسط بعضی از متخصصین كشور انجام گرفته است، در جاهایی كه سرعـــت اجرای بالا مدنظر است و یا نیاز به پاشــــش بتن (شات كریت) روی سطوح ویژه ای است، استفاده از این نوع بتن توصیه می گردد.

منبع : http://www.archnoise.com/

به مناسبت اختتامیه ی سیزدهمین ضیافت معماری

معماری در درجه ی اول یک هنر است . مرز هنر به گواه گوناگونی آن نامحدود است و فرصت کشف این مرزهای جدید است که جذابیت فوق العاده ای را رقم می زند . معمار نیز همانند یک شاعر که نگاه و سبکی متعلق به خود دارد می تواند صاحب سبک و روشی خاص باشد . امروزه معمارانی هستند که کارشان طراحی یک ساختمان خوب است و عده ای دیگر هستند که پروژه ی آن ها خود « معماری » ست و همواره سعی شان بر آن است که از طریق معماری تجربه های جدیدی را بدست بیاورند و زمینه های جدیدی را از زیبایی شناسی کشف کنند. معمار و آرشیتکت مولف هریک می توانند دیدگاه خودشان را که متفاوت با دیگری ست , در رابطه با فرهنگ و سنت داشته باشند . این تفاوت زیبا و البته مهم است . خلاقیت , نوع آوری , بدیع بودن و در عین حال تطبیق با روح ایرانی – جهانی داشتن از مفاهیم مبهم معماری معاصر ماست . خلاقیت وکشف مرزهای جدید و بازگشت به جایگاه رفیع « سرمشق بودن در دنیا » یعنی استفاده از « داشته های ناب ایرانی » و همگام بودن آن با معماری روز جهان . ما ثروتی عظیم و به نوعی منبعی تمام نشدنی داریم به نام « فرهنگ » که می توان از آن در بروز این مهم استفاده کرد و به زعمی آن را به معماری معاصر تعبیر نمود . معمار ما برای کشف این مرزهای جدید باید تعبیر خودش را از سنت , فرهنگ و کاربری ارائه دهد . . باشد که در آینده شاهد مغایرت معماری روز با هویت و پیشینه ی ملی و فرهنگی خود نباشیم .
فاطمه السادات خوشحال

ضمن تشکر از بزرگوارانی که هریک به نوعی در برگزاری این ضیافت سهمی داشتند و نیز عزیزانی که با فرستادن لینک های مرتبط با موضوع پیشنهادی سعی بر غنی تر بودن این مهم نمودند . با امید به اینکه برگزاری ضیافت های این چنینی ( اما هدف مند ) در پناه همدلی و همیاری معماران و دل سوزان عرصه ی علم و هنر همچنان ادامه داشته باشد از همه ی شما عزیزان دعوت می کنم به مطالعه ی :

1. فرم در معماري معاصر-اصالت فرم ها.. http://maryart.blogfa.com/post-143.aspx ... وبلاگ « معماری ایران »
2. با استناد به كتاب ساختمان سازي با مردم نوشته حسن فتحي شروع مي كنيم.در بخش دوم اين كتاب با عنوان هم نوايي انسان –جامعه و تكنولوژي در قسمت ويژگي هاي معماري اين مطلب رو خوندم... http://maryart.blogfa.com/post-145.aspx ... وبلاگ « معماری ایران »
3. فرم معماری اگر چه به ظاهر از ذهن معمار است که بروز و ظهور می یابد اما ساده لوحانه است اگر دیگر عوامل بیرونی نظیر تغییرات سیاسی-اجتماعی, فرهنگی و ناپایداریهای اقتصادی و.. http://urbatecture.blogspot.com/2009/08/form-follows.html#links ... « وبلاگ ایرانشهر » , دکتر میرغلامی .
4. ( مقاله ای جامع و خواندنی تحت عنوان فرم و مفهوم آن در معماری معاصر ... ) http://sites.google.com/site/khoshhalsite/... برگرفته از « خوشحال سایت » , به قلم دکتر مزین دهباشی ( خوشحال سایت متعلق به دکتر دهباشی نیست . )
5. فرم و عملکرد یا مفهوم فرم ، دغدغه کهنه هر معماری است . باز کردن مطلب هم از توان من خارج است هم نیاز به کتابی کامل دارد. مدتهاست جمله معروف سالیوان مبنی بر فرم تابع عملکرد است کنار گذاشته شده ...http://memarchitect.persianblog.ir/post/82/... وبلاگ « معمار شیتکت » , مهندس مطلق .

طراحی داخلی یک کشتی

ضیافت سیزدهم .2

ضمن تشکر از همه ی عزیزان شرکت کننده در نظر سنجی که نظرات ارزشمندشان را از طریق ایمیل و کامنت به اطلاع اینجانب رساندند , اعلام می دارم که :

« فرم و مفهوم آن در معماری معاصر » موفق به کسب بیشترین آراء شد . « سنت و مدرنیته در معماری و آب در معماری » مشترکن دوم و نیز « کودک و معماری » با کسب پنج رای در رتبه ی سوم قرار گرفت . بنابراین موضوع ضیافت سیزدهم طبق نظرسنجی صورت گرفته « فرم و مفهوم آن در معماری معاصر » خواهد بود . مهلت ارسال آثار از بیست و چهار مرداد ماه سال جاری لغایت پنج شهریور ماه خواهد بود . آثار ارائه شده در تاریخ شش شهریور علاوه بر وبلاگ ها و وب سایت های دوستان , به صورت لینک های اختصاصی در « دل خوشی » , نیز همراه با خلاصه ای از آثار ارائه خواهد شد .

خواهشمند است :

* * طبق رسم ضیافت های پیشین در صورت امکان آثار ارسالی به دو زبان فارسی و انگلیسی ارائه شود. استفاده از هر گونه عکس , انیمیشن و اسکیس های مفهومی در ارائه ی بهتر کارها بلا مانع می باشد .

*** لینک اثر را به صورت مستقیم به « دل خوشی » و یا به ایمیل fs.khoshhal@gmail.com ارسال نمایید.

مهرآمیزترین درود های « دل خوشی » نثار عزیزان :
بهرام هوشیاریوسفی http://yousefi.persianblog.ir/ , مهدی مطلق http://memarchitect.persianblog.ir/ , مرتضی میرغلامی http://urbatecture.blogspot.com/ و محمد حامد http://mohammadhamed.mihanblog.com/ که با قراردادن لینک و فراخوان در وبلاگ های خود از ضیافت سیزدهم حمایت کردند.

*******************************************************

** تاریخ ارسال آثار تا ده شهریور ماه تمدید شد . **

* نظر به لینک های فرستاده شده تا کنون , خواهشمند است آثار ارسالی برگرفته از آرشیو وبلاگ ها نباشد.

پنجره نافس (صندوقه ای) / تهویه بسیار مؤثر در تمام اقلیم ها

پنجره نافس یك سیتم تهویه جدید و پیشرفته در پوسته ساختمان هاست كه با وجود ارائه محصول آزمایشی آن، هنوز وارد بازار فروش نشده است. این مبادله گر جدید حرارتی هوا-هوا، بسیار جمع و جور، 05/1 كیلو گرم وزن داشته و به راحتی در ظرفشویی قابل شستشو می باشد. در غلظت CO2 داخل اتاق فعال شده و می تواند به عنوان یك آژیر حریق در مواقع ضروری عمل كند.ابعاد سری جدید این پنجره 750*٢٠٠*180 میلی متراست كه می تواند در قاب پنجره یا دیوار خارجی نصب شود. بعد از تست نمونه اولیه در ایسلند و هلند، پیش بینی راندمان 95% انتقال حرارتی جواب داد. در20 درجه اختلاف حرارتی مابین هوای درون و بیرون دو فن 4 واتی با توانایی تبادل حرارتی 50 متر مکعب بر ساعت، 320 وات، انرژی حرارتی ذخیره می كنند. تجهـیزات برقی سـنتی با راندمـان ٤٠ % دارای ظرفیت ذخیره انرژی 300 واتـی می باشد. بنابراین كل بازده انرژی پنجره نافس (جعبه ای) ٨٩% است.در این سیستم مبادله كننده حرارتی مفتولی تنها ۱٨ پاسكال اختلاف فشار دارد و فن این پنجره های نافس در نمونه اولیه، حدود 30dbصدا ایجاد نمود كه باید در نمونه های بعدی مدنظر قرار گیرد. تعدادی از موانع و مشکلاتی که در سیستم های تأسیساتی امروزی به وضوح دیده می شوند عبارتند از:1- كیفیت هوای بیرونی :بررسی كیفیت هوای درونی خانه های شخصی در هلند نتایج قابل ملاحظه ای در پی داشته است. براساس تحقیقات Evert Hasselaar در٥٠٠ خانه درگروه های مختلف، این نتیجه حاصل شد كه ۳⁄۲ خانه هایی که دارای تهویه مكانیكی بودند، ظرفیت تهویه به علت كثیفی حدود 10% در سال كاهش می یافت و نیز به دلیل آزار و اذیت صوتی موتور گاهی تهویه مكانیكی قطع می شد. كشف دیگر این بود كه در ٥⁄٤ خانه ها، تهویه طبیعی دراتاق خواب اصلی كوچك 2 نفره داشتند که در ۲۹% این خانه ها به خاطر سروصدای ترافیك، حتی درشب پنجره ای برای بازشدن نبود. غلظت CO2 بسیار بالا و گرد وخاك ریز زیادی درخانه ها یافت می شد. همچنین حمامی كه 3 بار در روز برای دوش گرفتن استفاده می شد عموما" تهویه بسیار كوچكی برای خشك شدن داشت و این باعث نمایان شدن لكه های سیاه می شد. نکته دیگر این بود که اختلاف شاخصی بین حمام های داخلی و حمام هایی كه تنها یك پنجره دردیوار بیرونی داشتند وجود نداشت و دیوارهای سفالی حمام ها كه تا سقف كشیده شده اند ساده تر تمیز می شدند.2- تاسیسات موجود با کارایی کم:مطالعه درمورد تهویه موجود درساختمان های مسكونی، تجاری و صنعتی هلند نشان می دهد كه تفاوت بسیاری بین نتایج پیش بینی شده و آنچه كه درعمل حاصل می شود وجود دارد. عوامل موثرعبارتند از ایده، طراحی، ذخیره، اجرا، كنترل، تطبیق، استفاده و نگهداری و... در هر مرحله اشتباهاتی كه درابعاد بزرگ مستقر می شوند، وجود دارد. * شکل 1. نصب استاندارد،مقطع عرضی سقف کاذب

درفازمفهومی معمارباید آب وهوای درونی را درمقطع عرضی مرسوم طراحی كرده و آن را به مدیر و مشاوران تاسیسات توضیح دهد. درعمل به مهارت زیادی نیز احتیاج است. تمام سیستم های حرارت، تهویه، سیستم تصفیه هوا بدون مكانیابی توسط مشاوران طرح می شود كه معمولا" در سقف های كاذب مخفی میشوند و سقف كاذبی که برای پنهان كردن داکت های هوا استفاده می شود، حدود %15 حجم ساختمان را تسخیر می كند.

* شکل 2.تهویه در پوسته ساختمان، 15% حجم ساخت کمتر

و نکته دیگر اینکه در تخمین هزینه های ساخت قبل یا بعد ازمناقصه های عمومی معمولاً ازتهویه فاكتور گرفته می شود.

3- بازبینی تاسیسات :تأسیسات موجود درخانه ها درعمل به دلیل صدای آزاردهنده و كثیف شدن سریع مبادله كننده حرارتی پشت دریچه فولادی دراتاق، زیر سقف و... مورد استقبال ساكنین قرار نمی گیرد. تاسیسات بزرگتر معمولا" مداوم تر بوده ولی به فضای بیشتری احتیاج دارند و حرارت زیادی تولید می كنند که این به معنای راحتی كمتر و قیمت ساخت بالا وحداكثر بار گرمایی و سرمایی می باشد.

4- مصرف و نگهداری :دوره مصرف طولانی درقبال پیشبرد خوب می باشد. بررسی تحقیقات نشان می دهد كه مبادله كننده حرارتی درخانه ها با سیستم تهویه تعادلی به سختی نگهداری شده وبا گرد و خاك مسدود می شود. همچنین 3/2 تهویه مكانیكی كه در آئین نامه ها مشخص شده است عملاً موجب تامین جریان هوای آزاد ساختمان های تازه ساخت نمی شود. عمومأ مصرف كننده ها هیچ اظهار نظری راجع به تأ سیسات مكانیكی ندارند و در ساختمان های بزرگ از نظر تهویه مكانیكی، ساختمان هایی تنفرانگیز برای مردم تلقی می شوند که احساس حبس در تكنولوژی نامناسب را دارند كه این حس با تعبیه پنجره ای بازشو حل می شود.
تهویه جدید با راندمان بالا:
دوباره ازابتدا شروع میكنیم؛ یك ساختمان خوب، یك معماری پایداراست و تأ سیسات مهمان های آرام وهوشمند آنند. سالهاست راجع به ایده ساخت پنجره نافس فكر شده است و اینكه چگونه قابل دسترسی می باشد و یا به چه فرمی است، هنوز به طور كلی شناخته نیست. تحقیقات وسیع جهانی در مورد بهترین مبادله كننده حرارتی سالهای زیادی به طول انجامیده و سرانجام با نمایش یك مبادله كننده حرارتی كه توسط دكتر ir.noorvan andel اختراع شده بود، به ثمر رسید.( شكل 3و4)
ابعادی برای قاب پنجره انتخاب شده که هماهنگ با عمق دیوار مركب دو جداره و ایزولاسیون سنتی بیرونی باشد.

پنجره نافس دارای سه جز اصلی است:
1) سیستم تهویه تعادلی با دو فن
2) سیستم كنترل هوشمند
3) مبادله كننده حرارتی مفتولی با جریان متقابل


شكل 3: مراحل طراحی نمونه اولیه



شكل 4: پنجره جعبه ای می تواند یك ستون باشد یا در دیوار ساخته شود




نمونه اولیه شامل یك تركیب شفاف مبادله كننده حرارتی با جریان متقابل به ابعادmm80*180*450 می باشد كه كمتر از kg 1 وزن دارد و مبادله كننده حرارتی مفتولی به راحتی برای شستشو در ظرفشویی های استاندارد جای میگیرد.

شکل5: مقطع عرضی شماتیك ساختمان در موقعیت اقلیمی - هلند در زمستان- اقلیم سرد

شكل 6: استفاده از پنجره نافس در تركیب با صفحات خنك كننده بسیار كار آمد تر از تصفیه هوا می باشد- اقلیم گرم

ابعاد سری اول نمونه 750*٢٠٠*180 میلی متر می باشد . پنجره نافس با تعبیه تهویه مكانیكی تعادلی در كنار تهویه طبیعی كار آرایی بهتری از خود نشان می دهد .

سنسور CO2 در غلظت ppm ٥٠٠ به طوراتوماتیك روشن می شود؛ همجنین در غلظت 1200ppm یك علامت نوری مشاهده می شود و وقتی كه غلظت به 1700ppm رسید یك علامت صوتی به معنی باز شدن حتمی درها و پنچره ها برای سالم نگه داشتن هوای درون شنیده می شود. حال سوالات زیر مطرح می گردد:

نیروی محرك چه میتواند باشد؛ مصرف كدام انرژی معقول تر است و سرعت هوای معین چه مقدار صوت ایجاد می كند؟

هر گاه هر دستگاه تهویه 4وات ظرفیت داشته باشد سطح صدا از30db بالا نمیرود. منفذ بزرگ هواگیر، سرعت هوای پائین را در كنار افزایش تأثیرات باد در ساختمان ها ی بلند مرتبه به همراه دارد. سیستم تهویه در ساختمان های بلند مرتبه بزرگ با از دست دادن تعادل در حین طوفان همراه است.

شكل 7: نتایج آزمایش در ایسلند
برای مقابله با این امر، محصور كردن هوای افقی و مجراهای خروجی با بادهای سنگین توصیه می شود؛ زیرا در این شرایط تهویه طبیعی مناسبی صورت خواهد گرفت. بر طبق محاسبات، نمونه اولیه بایستی بازده گرمایی متوسط 95% را داشته باشد. نمونه اولیه در پنجره یك آشپز خانه در ساحل جزیره ایسلند درسال 2003 امتحان شد كه بازده گرمایی آن بیش از 95%بود.

چهار گرما سنجی كه به وسیله دستگاه تهویه برگشت پذیر دمای جریان هوای متعادل را تنظیم می كردند، به خوبی كار می كردند. یك فرد به راحتی می توانست متوجه صدا و سرعت چرخش بالا حین طوفان بشود.(هم در جهت رو به باد و هم در جهت پشت به باد)
شكل 8: نمونه اولیه
اصلی ترین ایده ای كه در پنجره نافس نهفته است، سیستم تهویه محلی هوشمند است كه تقریبأ همه مزیت های سیستم های تهویه مركزی بزرگ را بدون كمترین مقدار ضرر و زیان طراحی مجدد و كوچك كردن ابعاد قسمتهای زیادی از یك سیستم تهویه كاری انجام پذیراست.
در پایان نامه Yonnic Decking دانشجوی طراحی صنعتی دانشگاه Delft در این مورد، ابعاد دومین نمونه شبیه نمونه اولیه طراحی شده بود. وی موفق به بهینه سازی كانال های سوخت رسان مبادل حرارتی مفتولی در نمونه اولیه شد. وی یك دستگیره نیز جهت بیرون آمدن مبادله كننده گرمایی وتمیز كردن آن در ماشین ظرفشویی در فضای خالی باقی مانده تعبیه كرده است . در این تحقیق تمام انواع تهویه كننده ها مورد بررسی قرار گرفته بودند.

سه ساختار متفاوت می تواند در انواع مختلف ساختمان ها وجود داشته باشد. قسمت شیشه ای شفاف، قسمت قاب عمودی پنجره و قسمت پانل یا دیوار بسته در ساختمان های موجود كه احتمالی ترین راه حل می باشند.

پنجره های نافس دركنار تهویه طبیعی و یا تهویه مكانیكی تعادلی – خیلی خوب حمل می كنند.

شكل 9: مبادله كننده حرارتی مفتولی با جریان متقابل كه به راحتی در ظرفشویی جای می گیرد

در این راستا می توان ویژگیهای اصلی پنجره های نافس را به طور خلاصه ذكر کرد:

تهویه سالم:

عدم وجود دودكش

مبدل گرمایی مفتولی مناسب

تهویه متعادل

كارآیی95%

سایزمناسب

كنترل هوشمند چند عملكردی

عملكرد باپنجره باز

تصعید یخی كم و یا عدم وجود آن

بازده ۳٥-٥٠m3/h

تكنولوژی ساختاری جدید و كاهش هزینه های ساخت

استحكام:

تهویه و ذخیره انرژی نا متمركز

كنترل شخصی برروی كیفیت

مبادله كننده گرمایی مفتولی ۱٥km

تهویه متعادل، بدون كانال های هوایی

عدم نیاز به سقف كاذب

استفاده ازكف زمین به عنوان توده گرمایی داخلی

زیر ساخت های هوشمند

كنترل و اتصال از طریق شبكه الكترونیكی

هشدار سریع با تغییرات موجود

مقاومت در برابر باد، درجه حرارت، زمان وغلظت co2

سیستم تخلیه و تمیز نمودن پیشرفته:

عدم جریان دوباره هوا

مبادل حرارتی كه به آسانی با ماشین ظرفشویی تمیز می شود

محافظ حشرات و فیلتر گردوغبار

بدون صدا

هشدار نوری در غلظت 1300 ppm ، CO2 و هشدار صوتی در 1700ppm

اخطار حریق درزمان شروع آن

توقف اتوماتیكی درغلظت co2 كمتراز 500-700، بسته به موقعیت مکانی

نقـــاط ضعف:

ایجاد صدا در نتیجه فشارزیاد

مبادل گرمایی و فیلتر گردوغبار شكننده

نیاز به چندین نقطه ذخیره انرژی و اتلاف آب

قرارگیری در 3 تا7 بخش از هر خانه برای بدست آمدن بیشترین کارایی

فرصت ها:

تولیدات جدید در بازار

ابداع ثبت شده

ذخیره انرژی برای گرم كردن خانه های جدید35%

حجم ساختمانی كم دراداره ها 15%

كاهش هزینه های ساختمان 10%

بازار جهانی برای دارندگان پروانه

تهدیدات:

كمبود پذیرش به خاطر محصول غیرمعمولی

تجربه ناچیز معرف كننده

عدم ثبت قابلیت اطمینان

مبلغ سرمایه گذاری بالا

عدم فروش برای مدت طولانی

نصب محصول درموسسه خارجی ساختمان

مقررات ساختمان

سوال و جوابــــــها:

پنجره های نافس به چه شكلی خواهد بود ؟
شبیه آنچه در شكل آمده است.

در چه ابعادی هستند؟
800 *140* 240 میلی متر

قیمت این پنجره چقدر می باشد ؟
بر آورده های اولیه به شرح زیر است:
1000 نمونه اولیه دست ساخت : 700تا 650 €
10000 نمونه نیمه تولیدی بعدی 450 تا 350 €

چه مشكلات صوتی قابل پیش بینی است؟
این پنجره نباید در بازار عرضه شود، مگر اینكه مشكلات صوتی آن حل شود (كمتر از dB30)

چه نوع سیستمی كنترلی به كار میرود؟
به دلخواه استفاده کننده

آیا می توان تهویه گرها را خاموش کرد؟
بله ولی در سطح غلظت 500-700 co2 ، به طور اتوماتیک می ایستد، بستگی به اقیم مکان دارد.

کنترل co2 چگونه کار می کند ؟
در سطح غلظت 1300ppm co2 یک علامت نوری ظاهر می شود و در 1700ppm یک سیگنال صوتی شنیده می شود در مورد آتش هم، این چنین است.


نتیجــــه

پنجره های نافس اگرچه در دست ساخت می باشد، ولی به نظر می رسد به جواب صحیح این سئوال در مورد بهبود تهویه مطلوب رسیده ایم که البته زمان، آن را ثابت خواهد کرد.

تعداد موارد کاربرد پنجره های نافس بسیار گسترده است، برای مثال مبدل گرمایی مفتولی مناسب اگر در بیمارستان ها به کار رود به آسانی قابل تعویض با نمونه تازه خود برای جلوگیری از عفونت می باشد. این مبدل در فضای کوچک مخصوص در قایق ها، کاروان ها و خانه های سیار به راحتی جای می گیرد.

پنجره های نافس حافظ سلامتی حتی در زمانی که آن را فراموش کرده ایم، می باشند.

* منبع : http://www.archnoise.com/

موزه پورشه، اشتوتگارت- آلمان

31 ژانويه سال 2009، شهر اشتوتگارت آلمان شاهد افتتاح يکي از زيباترين موزه هاي تاريخ صنعت اتومبيل با نام موزه پورشه بود، طراحي اين موزه حاصل برگزاري مسابقه اي بود که در سال 2005 ميلادي توسط خودروساز مشهور اتوموبيل هاي اسپورت آلماني، پورشه، ترتيب يافته و برنده جايزه اول آن شرکت اتريشي دلوگان ميسل معرفي گرديد.
در زير تصاويري از اين موزه به نمايش گذاشته شده است.

منبع : http://www.archnoise.com/

ضیافت سیزدهم

باتشکر از آقای مهندس احمدرضا سلیمانی که فرصت برپایی ضیافت سیزدهم معماری را به این وبلاگ دادند. هدف از برپایی این ضیافت ها به چالش کشیدن مباحث و معضلات حال حاضر معماری می باشد. دور دوازدهم ضیافت با عنوان « نمادگرایی در معماری » برگزار شد . ضمن دعوت از همه ی وب نویسان معماری و نیز دانشجویان نخبه و فعالان این عرصه و نیز اساتید فن برای شرکت در دور سیزدهم , موضوعات انتخابی را به شرح زیر اعلام می کنم :

- کودک و معماری

- آب در معماری

- فرم و مفهوم آن در معماری معاصر

- سنت و مدرنیته در معماری

لازم به ذکر است که از تاریخ پانزده مرداد هشتادوهشت لغایت بیست و دوم مرداد هشتادوهشت نظرسنجی برای انتخاب موضوع نهایی از میان نظرات شما عزیزان صورت خواهد گرفت . اعلام نتجیه ی نهایی در تاریخ بیست و سوم مرداد به سمع و نظر دوستان خواهد رسید..

آف- گرید سیتی Off-Grid ಸಿಟಿ « علی کشکولی »

مسابقه بین المللی طراحی شهرسازی اینچان- کره جنوبی 2009 ، در جولای 2009 توسط شرکت توسعه منطقه آزاد اقتصادی اینچان، با هدف تغییر شهر اینچان (به عنوان یک کلان شهر) به شهری با قابلیتهای جهانی قرن بیست و یکم ، و ایجاد پتانسیلها و کاربری های جدید متناسب با مسائل ومشکلات کنونی شهری و همچنین اشاعه فرهنگ و نگرش جدید به طراحی شهری با اصول بین المللی برگزار گردید.

موضوع اصلی رقابت طراحی یک مجموعه شهری جدید با نگاهی آینده گرایانه و فوق مدرن، همراه با توجه به محیط زیست، تکنولوژی نوین و انسان - به عنوان مخاطب اصلی - با آهنگ و هارمونی مورد قبول از نظر اصول زیربنایی طراحی (شهرسازی، معماری و تکنولوژی) عنوان گرديد.
سایت مورد نظر عبارت بود از زمینی به مساحط حدودی 1,677,704 متر مربع، واقع در منطقه 11، موسوم به "سونگدو" ، در منطقه آزاد اقتصادی اینچان کره جنوبی. لازم به ذکر است که سایت مذکور نقش مؤثری به عنوان خط ساحلی دریای چین در منطقه سونگدو ایفا می کند.

از این رو، متناسب با اصول فوق، تیمی متشکل از دانشجویان دوره دکترای مهندسی معماری، از دانشگاه شفیلد انگلستان، به سرپرستی علی کشکولی (دانشجوی ایرانی دکترای مهندسی معماری و استراکچر) در رقابت مذکور شرکت و نهايتا موفق به دریافت "نشان افتخار" این رقابت گردیدند. گروه فوق نام " آف- گرید سیتی" را برای این مجموعه برگزیدند.
" آف- گرید سیتی" به معنی شهریست که هیچ گونه وابستگی از نظر آب آشامیدنی، فاضلاب، گاز مصرفی، برق شهری و صنعتی، و همچنین دیگر امکانات شهری به مناطق اطراف نداشته و کل امکانات و منابع خود را به صورت مستقل تآمین می کند؛ به عبارت دیگر شهری خودکفا و بی نیاز از دیگران!
سیستمهای معرفی شده جهت تأمین انرژی در" آف گرید سیتی" عبارتند از:
- تأمین الکتریسیته از انرژی خورشیدی ، انرژی باد ، فعل انفعالات شیمیایی گیاهان و جلبکها، و انرژی حاصل از بازیافت فضولات شهری و صنعتی.
- تأمین انرژی حرارتی از انرژی خورشیدی و منابع ژئوترمال (انرژی زمين گرمايي).
- تأمین آب جهت مصارف شهری و صنعتی از آب باران و بازیافت فاضلاب و آبهای روان. لازم به ذکر است که این منبع جهت مصرف آب غیر شرب پیشنهاد گردیده است.
پروسه طراحی
طراحی پروژه مذکورحدودا پنج ماه به طول انجامید و طی دو فاز انجام پذیرفت:
1. فاز تحقیقاتی : جمع آوری مطالب مربوطه آنالیزهای مختلف از قبیل:
- آنالیز محلی : موقعیت محلی سایت (در آسیای شرقی، در کره جنوبی، در شهر اینچان)، موقعیت سایت از دیدگاه توپوگرافی و عوارض زمین، موقعیت سایت از دیدگاه محیط زیست و پتانسیلهای طبیعی موجود در منطقه.
- آنالیز فرهنگی : سنتها ، آیین و رسوم و صنایع دستی محلی.
- آنالیز تاریخی : از دیدگاه سیاسی، شهرسازی و معماری در آسیای شرقی، کره جنوبی و اینچان.
- آنالیز اقتصادی : تقسیم بندی و طبقه بندی اقتصادی منطقه در اینچان و کره جنوبی.
- آنالیز مواد و روشهای احداث سازه: مواد، روشها و تکنیکهای محلی و رایج در منطقه که برگرفته از شرایط محیطی و فرهنگی است.
2. فاز طراحی : این فاز خود در دو مرحله انجام شد:
الف: طراحی نظری یا تئوریک؛ که شامل "برین استورمینگ" یا طوفان ذهنی به معنای شناخت و ایده- پردازی گروهی است. این عمل در جهت طبقه بندی نیازهای پروژه از دیدگاه سرمایه گزار و همچنین استفاده کننده صورت پذیرفت.
ب : طراحی عملی؛ در این مرحله براساس نتایج حاصل از مراحل قبلی، طراحی ترسیمی در مقیاس واقعی پروژه آغاز شد. بنابراین ، بر اساس اصول و رهنمودهای تعیین شده از طرف شرکت برگزار کننده مسابقه، طرح جامع پروژه ارائه گردید.

مجموعه مذکور شامل هفت قسمت (براساس نقشه تقسیم بندی کاربری محلی، تعیین شده از طرف شرکت برگزار کننده مسابقه) می باشد:
1- دراگون ویلِیچ : این مجموعه در بر دارنده واحدهای آپارتمانی گران قیمت جهت اسکان قشر مرفه (تجار، مدیران و ...) داخلی و بین المللی طراحی گردیده. فرم کلی مجموعه برگرفته از نماد اسطوره ای اژدها (دراگون) است، که می توان آن را یکی از نمادهای منحصر بفرد آسیای شرقی دانست. در طراحی این مجموعه جهت قرارگیری ساختمانها و ارتفاع آنها به صورتی است که واحدها از بالاترین حجم استفاده از نور خورشید در فصول سرد و همچنین از بالاترین دید دریا برخوردارند.
2- سونگدو تاور: یا برج تجاری سونگدو، در بر دارنده واحدهای اقتصادی- تجاری است. فرم کلی این برج برگرفته از لباس محلی و سنتی زنان کره ای و ارتفاع آن در حدود 250 متر در نظر گرفته شده است. از نظر ایستایی و اصول طراحی سازه های بلند مرتبه، طراحی برج سونگدو ترکیبی از دو نوع ساختار کلاسیکِ سازه های بلند مرتبه : "سازه های بلند مرتبه هسته ای" و " سازه های بلند مرتبه پلی" می باشد. این عمل به دلیل زلزله خیز بودن محل و همچنین فشار بسیار بالای باد بر روی اجزای سازه در ساختمانهای مرتفع، در منطقه مذکور صورت گرفته است. همچنین برای بالا بردن ضریب اطمینان در مواقع آتش سوزی، و مواقع مورد نیاز جهت تخلیه برج، در طبقات معین، محلهای گوناگونی جهت فرود هلیکوپترهای تیم نجات منظور گردیده است.

3- سونگدو مال : یا مجتمع تجاری سونگدو؛ نکته جالب توجه این قسمت، الهام گیری از راه حل های طبیعت در برخورد با مسائل طراحی است، که اصطلاحا "بیونیک دیزاین" نامیده میشود. فرم کلی این مجموعه ساختمانها، برگرفته از فرم "کاترپیلار" (نوعی کرم شب تاب درختی) می باشد. استفاده از این فرم به دلیل قابلیت این موجود در رشد طولی با اضافه شدن بندهای بدن اوست. این نحوه چیدمان درمجموعه مذکور، قابیلت خوبی برای توسعه خطی در زمان آینده با توسعه مناطق اطراف فراهم می کند.
4- سونگدو ویلِیج : این مجموعه عبارتست از آپارتمانهای مسکونی جهت اسکان قشر متوسط جامعه و دانشجویان. چیدمان ساختمانهای این مجموعه جهت قرارگیری ساختمانها و ارتفاع آنها به صورتی است که واحدها از بالاترین حجم استفاده از نور خورشید در فصول سرد و همچنین از بالاترین دید دریا برخوردارند.
5- سونگدو اِکُو کامیونیتی: مجموعه ای از ویلاهای توریستی که در طراحی آنها بالاترین ضریب بهره- وری انرژی (حرارتی، استفاده از نور طبیعی خورشید و تهویه طبیعی) لحاظ گردیده است.
6- مجموعه تحقیقاتی- فرهنگی سونگدو: این مجموعه شامل یک مرکز تحقیقاتی بزرگ، متشکل ازکتابخانه ها، کلاسهای آموزشی و ورزشی، موزه ها، اتاقهای سمینار و سالن های کنفرانس ، کافه تریاها و رستورانهای متعدد و در نهایت، یک تالار اجتماعات و تأتر می باشد. نکته برجسته این مجموعه استفاده از محوطه های باز (کرت یارد) جهت استفاده از نور و تهویه طبیعی و نیز فرم ارگانیک (مشابه عناصر طبیعت) است.

7- مجموعه صنعتی سونگدو: متشکل از کارگاه ها و دفاتر صنعتی (صنایع سبک) و همچنین قسمت مربوط به پارکینگ اتوموبیل ها میباشد. نکته برجسته این بخش، فرم دینامیک سقف ها و استفاده از فضاهای مواج زیر سقفها به عنوان فضاهای اداری است. این به خودی خود، نقش مؤثری در گردش صحیح و منطقی مواد و انرژی در این مجموعه صنعتی دارد.
خلاصه طرح
پروژه " آف- گرید سیتی " را می توان به عنوان مجموعه ای از طراحی شهرسازی، معماری و تکنولوژی یاد کرد؛ که در بر دارنده راه حل های بسیاری در زمینه بهره وری در تولید و مصرف انرژی (انرژی اِفیشنسی)، مدیریت بازیافت، و به حداقل رساندن دی اکسید کربن و آلاینده های محیط زیست می باشد.
از جمله این راه حل ها، استفاده از بامهای سبز یا "گرین روف" در تمامی ساختمانهای این مجموعه جهت جلوگیری از اتلاف انرژی حرارتی (گرمایش و سرمایش) است. علاوه براین، همانطور که پیشتر در مقدمه ذکر شد جهت تأمین انرژی، روشهایی چون نصب توربینهای بادی و سلولهای ذخیره کننده انرژی خورشیدی (پی وی پنل) برروی بام ساختمانها، حاشیه خیابانها، حاشیه ساحل و مناطق جنگلی و همچنین تکنیکهای گوناگون جهت تولید و ذخیره سازی انرژی از فضولات صنعتی، مسکونی و شهری در پروژه مذکور مد نظرقرار گرفته شده اند.
علاوه بر این در تعیین جهت قرارگیری ساختمانها، مکان یابی آنها، مدل سازی کامپیوتری، آنالیزها و همچنین محاسبات مصرف مواد و انرژی از نرم افزارهای گوناگون بهره گیری شده است.

منبع : http://www.archnoise.com/

شهری برای خدمات بشردوستانه

پروژه فوق بعنوان یک بیمارستان توان بخشی غیردولتی، به عبارتی بزرگترین نوع آن در عربستان صعودی، با 450 تخت بیمار و امکانات مراقبتهای اورژانس طراحی شده است. قرارگیری ساختمانهای سه طبقه دور یک حیاط مرکزی، مجموعه را نظیر یک تفرجگاه درمانی به نمایش می گذارد تا یک بیمارستان. مصالح اولیه ساخت پروژه شامل بتن مسلح، فولاد سازه ای نمایان، قابهای سایبان، آلومینیوم، شیشه، پانل های پیش ساخته گچی با موتیف های اسلامی، سنگ آهک و گرانیت می باشد.

منبع : http://www.archnet.org/ & http://www.archnoise.com

نماد گرایی در معماری ( به مناسبت ضیافت دوازدهم )

سمبولیسم یا نماد گرایی جنبشی بود که از 1885 تا 1911 بر هنر اروپا سایه افکند. در این شیوه هنرمند واقعیت ها را نه به طور مستقیم بلکه به صورت نمادها یا سمبول هایی تاثیر گذار ارائه می کرد. این نمادها متضمن چیزی جز شناخت ذهنی هنرمند از واقعیت ها نبوده اند . « ذهنیت » در کار سمبولیست ها شکل افراطی به خود گرفت به همین دلیل نمادها و مضامین هنر سمبولیک , مضامینی بغرنج و معما گونه اند . « نمادهای هنری تا زمانی ماندگار باقی می مانند که آنچه بدان ارتباط داده می شود , معنا دار باقی بماند. وقتی این معانی ناپدید شود و یا اهمییت خود را از دست دهد آن شکل نیز یا ناپدید می شود یا اینکه معنای جدید کسب می کند. هنر مند همواره سعی می کند تا جاییکه محدودیت های هنری اجازه می دهند , ذهنیت خود از زیبایی ها را بر روی اثر خود پیاده کند . هرچه بیشتر بتواند این زیبائی را از درون خود به بیرون انتقال دهد اثر هنری او دارای اصالت بیشتری خواهد بود.۱ » هنر مندان سمبولیست آثار خود را با الهام از آثار هنری اوائل رنسانس و نیز آثار هنر شرقی به وجود آوردند , لذا شیوه ی نمایش اشیاء در آن ها با شیوه ی واقعگرایانه سنتی مغایرت داشت. در معماری سنتی ایران نیز همواره نمادها و الگوها وجود داشته اند . متاسفانه امروزه تحت تاثیر بحران های ناخواسته و بی مهری قرار گرفته و تقریبا به باد فراموشی سپرده شده اند . به طوریکه آثار و نشانه های این بی مهری را در چهره ی شهرهای خسته ی خود , به وضوح می بینیم.
مساجد نیز از جمله مکان هایی هستند که در سرزمین های اسلامی و ایران نمادها , الگوها و ارتباطات سمبولیک در تمامی جوانب و نماهایشان به وضوح دیده می شود. هنرهای دینی به خصوص مساجد اسلامی در یک چیز مشترکند و آن جنبه ی سمبولیک آن ها است . در معماری مساجد نیز , نقوش گچ بری ها , آجرکاری ها و کاشیکاری ها بر مبنای معنای سمبولیک هریک از آنها و حس پویای زیبا پسندی مذهبی مردمان انتخاب می شوند.
معمار می تواند با استفاده از زبان الگوها بناها را شکل دهد و با همان الگوها بینهایت بنای تازه و بی همتا به وجود آورد. « معماری ایرانی آن قدر الگو دارد که در هر بنایی با توجه به منطقه و مکان قرارگیری و زمان ساخت اثر و نیازهای کارکردی بنا از الگوهای پایدار و ارزشمند خود , بیان جدیدی را به وجود آورد که نه مثل گذشته باشد و نه تقلیدی از مشخصه های وارداتی دیگر تمدن ها .۲ »
معماری ایرانی - اسلامی همواره سرشار از نمادها و الگوها بوده است اما به دلیل قطع رابطه ی ایران و اروپا در دوره ای از تاریخ معاصر و موج سریع تحولات در معماری روز دنیا ، موجبات عقب ماندگی شدید ایران از جریان معماری روز فراهم شد . معماران ما بعد از برقراری ارتباط مجدد سعی در جبران این عقب ماندگی ها نمودند اما مواجه شدند با سیل عظیمی از جنبش ها و تفکرات ی که سال ها از آن دور افتاده بودند . تفکراتی که پیوندی با تمدن غنی ما نداشت. ضعف راویان این جنبش ها و تفکرات وارداتی اعم از : کوبیسم , رئالیسم , اکسپرسیئونیسم , فوتوریسم ، سمبولیسم و.. در بیان درست این تفکرات و عدم اعتماد به نفس آنان در ادامه دادن راه نیز موجب خود باختگی ما در مقابل این جنبش ها شد. « کم انگاشتن توانایی های فکری و ایدئولوژی تمدن خودی و تحت تاثیر محصولات جدید تمدن دیگر قرار گرفتن ، ما را بر آن داشت که برای عقب نماندن از معماری روز دنیا دست به الگوبرداری و تقلید غلط از محصولات آنان بزنیم و به تدریج دچار سردرگمی شویم و نهایتا در سوگ داشته های خودمان بنشینیم.۳»

معماری سنتی ایران در زمان و مکان خود یکی از با ارزش ترین میراث های فرهنگی جهانی به شمار می رفت. معماران ما باید با نظری ژرف , الگوها , نشانه ها و علائم را به عنوان دستمایه استخراج کنند و آن ها را با هوشمندی در آثار خود به کار گیرند. ما در معماری ایرانی ثروتی داریم به نام « فرهنگ و سنت » که باید آن را بشناسیم و از طریق این شناخت به نتیجه رسیده و طراحی کنیم. ما قرار نیست چیزی را بسازیم , داشته هایمان را زنده کنیم.

یادداشت ها :
1. محسن مجیدی
2. دکتر میترا آزاد , استاد یار مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی , مجله ی آبادی سال شانزدهم / شماره ی هفدهم دوره جدید
3. محمد مدد پور , حکمت معنوی و ساحت هنر , چاپ اول ( 1371 ) , انتشارات سروش , ص 198

شهر یا خوابگاه ؟

چشم ما عادت به دیدن بهترین ها داشت اما امروز هر چه را که می سازند به نا چار باید دید!. در ساخت چهره ی شهر هرگز سلیقه ی عمو می مد نظر نیست این ها که می بینید همان مد روز یا بهتر بگویم « سلیقه ی بازار» است که بدون خواست مردم تبدیل به یک ارزش شده و در یک اثر معماری نمود پیدا کرده است و روی عموم بنا ها اثر گذاشته و حالا چهره ی شهر مارا ساخته است . این سلیقه هرگز به نسبت مساوی بین معمار، کارفرما و عموم جامعه گردش نمی کند. در زمینه ی معماری مسکونی تقریبن با سلیقه ی مردم روبه رو هستیم اما در بخش غیر مسکونی چون بازگشت سرمایه ی آن به نحو دیگری است سلیقه ی معمار و کارفرما مد نظر است. مردم و جامعه باید همواره از معمار و کارفرما بهترین ها را بخواهند . نباید بنایی عمومی در شهر ساخته شود که مردم در گزینش آن به عنوان جزیی از خانواده ی شهر دخالت نداشته اند.ساختمان هایی که در شهرها متولد می شوند باید « احساس تعلق » به همان سرزمین را در بازدید کنندگان خود زنده کنند .معماری هنر آزادی نیست زیرا دارای کارفرماست . اما باید در این هنر به حداقل هایی (ایجاز) رسید. هیچ ایجازی به معنای کشیدن دیوار جلوی خلاقیت و نوآوری معمار نیست. علم موسیقی نیز دارای حداقل هایی است ، اما هرگز جلوی خلاقیت هیچ موسیقی دانی با وجود این حداقل ها گرفته نشد برعکس به موسیقی هویت مستحکم تری نیز بخشیده شد. شهر ها محل زندگی ما هستند بدون فضاهای فرهنگی و « طراحی » شده تبدیل به یک خوابگاه خواهند شد. خوابگاهی که در یک روز تعطیل زندگی در آن جاری نیست. اگر مردم در رابطه با آثار معماران ما نظر دهند و اگر ساختمان های عمومی طراحی شده توسط معماران ، مورد بررسی عمومی قرار گیرد ، هیچ گاه شاهد بر افراشته شدن ساختمانی بی ریشه در جای پای بنایی که روزی « شناسنامه ی شهر » ما بوده است ، نخواهیم بود و هرگز یک مرکز تجاری روی « خاطرات گذشته » ی ما ساخته نمی شود. دست در دست هم ، معماری ، این موسیقی منجمد شده را دوباره به شهرها بازگردانیم.

برج مخروطی Fordham , سانتیاگو کالاتراوا

طراحی پیشرفته " کالاتراوا " به عنوان مجسمه ای از سازه در میان آسمانخراش های معمول شیکاگو

Osmond Lynn رییس موسسه معماری شیکاگو پیشنهاد داد که برج FORDHAM در سایتی به مساحت بالغ بر 2.2 آکر (حدوداً 8903 مترمربع) واقع در خیابان WATER NORTH در مجاورت رودخانه و نزدیک ورودی اسکله با ارتفاع زیادی که طبقات آن به تنهایی بیش از1458 فوت ( حدوداً 444.40 متر) و در مجموع ارتفاع تقریبی آن تا نوک مخروط برج به 2000 فوت (607 متر) باشد، ساخته شود. این برج بلندترین ساختمان منطقه محسوب می شود.طرح کالاتراوا با موجهای روبه پایین پیچان همچون لباس پر چینی که تن مجسمه ای را پوشانده باشد بسیار بلندتر از آنچه می باشد به نظر می رسد. این طرح دستاوردهای جدیدی را که بوسیله نوآوریهای سازه بدست آمده به خوبی به نمایش می گذارد. هر واحد طبقه مانند یک جعبه مستقل خارج از مرکز هسته برج با انحنای ملایم و پوششی موجدار ساخته شده است. این جعبه ها با درجه انحراف کمی بیش از2 درجه نسبت به جعبه زیرین چرخش یافته اند و درنهایت طبقات با چرخش 270 درجه به حول مرکز بالا رفته اند که این چرخشها حس حرکت در نما را به وجود می آورند.هدف از این طرح تنها ایجاد ساختمانی با ارتفاعی عظیم نیست بلکه این بنا دسترسی به فضای زندگی مناسب در ارتفاع بالا را امکانپذیر ساخته و اقامتگاههای عمومی که چشم اندازهای بی نظیری از میان پنجره های طبقات و فضای باز میان ستونها به ارمغان می آورند و نیز دسترسی به ساختمان بسیار زیبای هتل پنج ستاره برای اقامت کنندگان فراهم می آورد. فرم پیچشی برج اثر نیروی شدید باد که برهمه ساختمانهای بلند تاثیر سوء می گذارد کاهش می دهد. بی نظمی سطح برج سبب انحراف نیروی باد در جهت های مختلف می شود که در این روش بنا حداکثر نیروهای جانبی باد را منحرف و منعکس می کند.در طراحی برج دو موضوع سازه و فرم که سانتیاگو کالاتراوا بیش از دوازده سال مطالعه به آن دست یافته بود یکجا و همزمان جمع آوری شده اند. اولین نمونه ای از این مطالعات که به بهترین شکل شناخته شده است در منطقه sunscreen واقع در بالای مجموعه موزه هنر میلواکی کالاتراوا در سال 2001 می باشد. حرکتهای موجدار به صورت حقیقی و مفهومی با جابجا کردن و حرکت دادن سازه ها به شکل جداگانه به وجود می آیند.از سایر کارهایی که در ارتباط با این مطالعات ساخته شده اند می توان به بام ساختمان WINERY YSIOS BODEGAS سال 2001 واقع در Laguaria اسپانیا و دیوار ملی که در سال 2004 برای مجموعه ورزشی المپیک آتن ساخته شده است اشاره کرد. دومین مورد حاصل از این تحقیقات اجرای ساختمانهای بلندمرتبه با اشکال هندسی است که با ستون بزرگی در خارج از هسته مرکزی پایه ریزی شده و بازشوهای بزرگ و فضای وسیع و مفید برای سرویس دهی و سیرکولاسیون بوجود می آورد. فرم مجسمه وار انتزاعی این برجها اغلب با اثرات پیچشی و مارپیچی، خود را نشان می دهند. از این نمونه تحقیقات می توان soTor Turning برج اقامتی در مالم سوئد که در آگوست 2005 به اتمام رسید را نام برد.ساختمان Turning Torso، سوئدساختمان برج Fordham به بزرگی 920000 فوت مربع که یک هتل پنج ستاره و 250 اقامتگاه عمومی بسیار مجلل را شامل می شود. از طرف تراسها که تقریبا به ارتفاع ساحل رودخانه است فقط به اندازه 14000 فوت مربع از سایتی با 2.2 آکر مساحت را اشغال کرده است. فضایی به اندازه 85% سایت در سمت چپ سایت برای طراحی باغ و ایجاد دسترسی به پارک DuSable و ساحل رودخانه بصورت باز باقی مانده است. در حدود 50000 فوت مربع نیز برای طراحی بنایی ویژه که به رودخانه و ساحل میشیگان مشرف باشد در نظر گرفته شده است.

منبــع: http://www.arcspace.com/ & http://www.archnoise.com/

شهــرسازی مدرن

آلترناتیوی برای مدرن سازی، برنامه ریزی و توسعه مسیرهای ماشین رو

در تمام نیمه اول قرن اخیر ایالات متحده آمریکا به شکل فشرده و همراه با تغییر کاربری های واحدهای همسایگی توسعه یافته است. این انگاره با تغییر فوری و سریع معماری مدرن و منطقه گرایی و صعود به سمت اتومبیل گرایی شروع شد. بعد از جنگ جهانی دوم، سیستم جدیدی از توسعه و پیشرفت در سراسر آمریکا به کار برده شد. جابجایی همسایگی ها با رویکرد تفکیک شدید، بنا به نوع بهره برداری که به عنوان رشد حومه شهری (CSD) شناخته شده بود به صورت نامنظم و پراکنده شروع به کار کرد. اکثر شهروندان آمریکایی در حال حاضر در واحدهای اجتماعی حومه شهری که در 50 سال اخیر ساخته شده است، زندگی می کنند.
با اینکه گرایش به حومه شهر خوشایند و مطلوب مردم است، اما هزینه های قابل توجهی نیز به همراه دارد. با فقدان مرکزشهر یا مقیاس انسانی، رشد حومه شهری با گسترش رو به بیرون آن مقدار زیادی از زمین های ییلاقی مسطح اطراف را مصرف می کند و این همزمان با رشد نسبتاً کند جمعیت همراه است. میزان استفاده از اتومبیل برای شهرنشینان رشد صعودی دارد زیرا وسایل نقلیه موتوری نقش بسیار مهمی را در سفرهای درون شهری و خانوادگی ایفا می کنند و خانواده ها نسبت به آن احساس نیاز می کنند.
کسانی که قادر به تهیه اتومبیل شخصی نیستند به میزان قابل توجهی از قابلیت انتقال سریع محروم مانده اند. کارگران فقیری که درحومه شهر زندگی می کنند، ناچارند تا بخش زیادی از درآمد خود را صرف هزینه رفت و آمد خود کنند. در این ضمن دورنمای شهرهای آمریکا، مکانی که مردم درآن زندگی و کار می کنند، به صورت قلمروهایی از پیاده روهای خالی، خیابان های شهری، بناهای بلندمرتبه تجاری و زیرمجموعه هایی بدون هیچ هویت و شخصیتی می باشند.
شهرسازی مدرن عکس العملی است نسبت به این پراکندگی نامنظم. همزمان با جنبش های رو به صعود میان معماران، طراحان و برنامه ریزان شهرسازی مدرن بر اساس اصولی از معماری و برنامه ریزی بنیاد شده که در یک همکاری و حرکت مشترک در جهت خلق جوامعی با مقیاس انسانی و الویت حرکت پیاده سازمان دهی گشته است. شهروندان جدید دارای تنوع وسیعی از دسترسی ها و معابرهستند، بعضی از معابر منحصراً براساس طرح های جامع داده شده است و مخصوص عابرین پیاده است، برخی دیگر بر روی مسیرهای رفت و آمدی توسعه یافته متمرکز شده اند. بعضی از این معابر نیز هنوز در تلاشند تا حومه های شهری را دگرگون سازند و بیشتر آنها در جهت تحقق این هدف عمل می کنند. شهرسازی مدرن شامل معماران تابع سنت و نیز آن دسته از معماران که به سوی مدرن گرایش یافته اند می باشد. با این وجود، تمام آنها به قابلیت همسایگی های سنتی و قدیمی در جهت بازگرداندن عملکرد صحیح و نیز ایجاد جوامعی که برای شهروندان قابل تحمل باشد معتقد هستند. ریشه های این حرکت و گرایش در عملکرد معماران و برنامه ریزان پیش رو در دهه های 1970 و 1980 یافت می شود. این گروه در دهه 1990 به شکل متحد و یکپارچه دور هم جمع شدند و ائتلاف خودرو تشکیل دادند. از زمان شروع این جنبش، این گروه حرکت خود را به صورت برخورد اساسی و قابل توجه آغاز کرده است. بیش از 600 شهر کوچک، روستا و واحدهای همسایگی که در آمریکا طراحی شده و یا در دست ساخت می باشد که بر اساس اصول شهرسازی مدرن شکل گرفته اند. به علاوه ساختار و استخوان بندی صدها شهر کوچک و بزرگ بواسطه دوباره سازی خیابان ها و معابر ویژه عابرپیاده بازسازی شده است.
در مقیاس منطقه ای، شهرسازی مدرن تأثیرات بسزایی در مورد چگونگی و مکان یابی محل مادرشهرها و نوع رشد آن دارد. حداقل 14 نقشه جامع ابتکاری براساس اصول پیوند میان مسیرهای حمل و نقل و سیاست بهره بری از زمین و نیز روابط همسایگی به صورت بلوک بندی ساختمان های بنیادی در هر منطقه تهیه شده بود.
در مریلند و نیز چندین ایالت دیگر آمریکا، اصول شهرسازی جدید جزء جدایی ناپذیر از قوانین مربوط به رشد شهر می باشد.
علاوه بر این، شهرسازی مدرن تاثیر گسترده و همه جانبه ای را بر رشد متداول جوامع شروع کرد. درهمان حین که Starbucks کیفیت قهوه را در رقابت بین رستوران ها و کافه ها افزایش می داد، مسئولان توسعه عناصر طراحی شده شهری جدید مانند قراردادن پارکینگ های شخصی در قسمت عقب خانه ها و مجاورت فضای سبز و نیز مراکزشهری چندعملکردی را در میان خود پذیرفتند. پروژه هایی که براساس بعضی از اصول شهرسازی مدرن مورد توافق و پذیرش قرار می گرفتند، نه تنها در بخش طراحی و اجرا به صورت قراردادهای متداول حفظ شده و باقی می ماندند بلکه به صورت دو عملکردی نیز شناخته می شدند.
شهرسازی جدید به سمت سایر نام ها گرایش پیدا کرد طراحی سنن مدرن، توسعه مسیرهای رفت و آمدی، رشد واحدهای همسایگی سنتی. با نگاهی به طول تاریخ شهرسازی متوجه می شویم که شهرسازی جدید صرفا تکرار اجتماع های قدیمی و تاریخی نیست. به عنوان مثال خانه های جدید در واحدهای همسایگی بایستی فضاهای زندگی جدید و نیز رضایت خاطر استفاده کنندگان را تأمین کنند. در فروشگاه ها و ساختمان های بلندمرتبه تجاری بایستی به مقدار کافی فضا برای پارکینگ، طراحی طبقات مدرن، و ارتباط میان حرکت سواره و پیاده و نیز رعایت اصول سیستم حمل و نقل در نظر گرفته شود.
با یک طراحی صحیح، دفاتر اداری، صنایع سبک و مغازه های خرده فروشی می توانند در واحدهای همسایگی شهرهای جدید که با الویت عابر پیاده طراحی شده، استقرار یابند. پارکینگ های جمعی به عنوان چهره بارز در مناطق تجاری متداول در قسمت جنبی و پشت بناهای جدید تجاری جاسازی شده اند. از ابعاد بزرگ پارکینگ های مشترک به صورت محل پارک حاشیه خیابان یا شکل دیگری از سیستم حمل و نقل کاسته می شود.
تفاوت دیگر میان شهرسازی جدید و قدیم، شبکه بندی خیابان است. شهرهای کوچک و بزرگ قدیمی درآمریکا دارای شبکه بسیار سفت و سختی هستند. به طور کلی در شهرسازی جدید از شبکه بندی اصلاح شده استفاده می شود، تقاطع های T شکل و خیابان هایی که به سمت آرام سازی ترافیک تمایل دارند و نیز خیابان ها طوری طراحی می شوند که مناظر وسیع را در معرض دید رانندگان قرار می دهد.
مخلوطی از شهرسازی مدرن و قدیمی اصول بنیادی نئو-سنتی را شامل می شود. و این به شکل سبکی از معماری نمود می کند. با این همه، این سبک بسار بیشتر از یک دیدگاه طراحی شهری که از گذشته الهام گرفته شده با حال و آینده ارتباط دارد. در واقع شهرسازی مدرن بایستی در تقابل بازار و هم رأی با آن حرکت کند. یک شهرسازی مدرن موفق مشکلات زیادی در جهت ایجاد تعادل میان الویت دهی به عابر پیاده و واحدهای همسایگی در تقابل با تسهیلاتی که محصولات تجاری و مسکونی مدرن ارائه می دهند در رقابت با CSD عمل می کند. آن شهرسازی مدرن که نمی تواند به رقابت با رشد متداول جوامع بپردازد محکوم به نیستی و فناست.
دشواری در ایجاد تعادل دلیلی است برای مسئولان توسعه و رشد جوامع برای انتخاب بناهای دوکاره به جای قبول اصول شهرسازی مدرن. بعضی از شهرسازان جدید گمان می کنند که بناهای دوکاره به صورت تهدیدی جدی در مقابل جنبش ها عمل می کند زیرا آنها معمولا تنها عنوان و زبان شهرسازی مدرن را درک کرده و به کار می برند. سایر شهرسازان باور دارند که بناهای دو عملکردی نشانگر یک قدم مثبت و مفید به سوی CSD (رشد حومه شهری) هستند.

منبع:http://www.arcnoise.com

کاروانسراها و مجموعه های بین راهی

1- کاروانسراها

نیاز انسان به سرپناه و مامن، نه تنها در سراگاه، بلکه در سفرهایی که با هدف رفع نیازهای ارتباطی، اقتصادی و نظامی یا رشد و توسعه تجاری، فرهنگی و گردشگری و سیاحت انجام می شده است، از دوران باستان در کشورهای شرقی خصوصا ایران مورد توجه بوده است. آثار و مظاهری از این گونه بناها و استراحتگاه های بین راهی، تحت عناوین کاروانسرا، رباط، کاربات و ... با کاربری های متعدد را در گوشه و کنار ایران می توان دید که از جمله شاهکارهای معماری و هنری عصر خود و یا در زمان رونق جاده ابریشم به شمار می روند؛ و این در حالی است که در جوامع اروپایی و یا امریکایی با این رویداد به صورت ابتدایی برخورد شده و قرن های متمادی کاروانیان شب هنگام دایره وار دور هم جمع می شدند و جهت امنیت بیشتر از تهاجم ها، حصاری از دلیجان ها و سپس چهارپایان به دور خود می کشیدند. اقامتگاه های بین راهی علاوه بر ارزش سکونتی و هنری، از دیدگاه مسایل اجتماعی و فرهنگی نیز حایز اهمیت می باشند. کاروانسراها در طول زمان و بر حسب نیازهای محیطی و ضرورت اجتماعی شان موقعیتی فراتر از یک توقفگاه یا منزلگاه یافته اند و به محلی برای تعامل و تعاطی اندیشه ها، تبادل و تقابل آداب و رسوم اقوام و ملل مختلف مبدل شده که بی شک ارتباطات و تلاقی افکار و اندیشه ها و اقوام گوناگون تاثیر شگرفی بر زندگی مردم ایران زمین داشته است.به دیگر سخن کاروانسراها به مثابه شهر و یا قصبه ای کوچک علاوه بر تامین نیازهای اقامتی و امنیتی رهگذران با ارایه خدماتی نظیر نانوایی، آسیاب، مسجد و دکانی جهت خرید و فروش کالاهای کاروانی کلیه نیازهای مخاطبان (مسافران و چارپایان) را فراهم می نموده اند. اما متاسفانه با گذشت دوران این مجموعه ها کاربری خود را از دست داده و به مخروبه هایی فراموش شده میدل گشته اند، نظیر کاروانسراهای دیرگچین در جنوب تهران و کاروانسرای مهیار در جاده اصفهان - شیراز.

کاروانسرای مهیار

کاروانسرای دیرگچین

2- مجموعه های بین راهی

مسافران محسوب می شود. و با منسوخ شدن کاروانسراها و عدم تامین نیاز مخاطبان از طریق جایگاه های سوخت رسانی، مجموعه های بین راهی جایگزین مناسبی جهت ارایه خدمات در مبحث توریسم و سفرهای جاده ای است. به طور کلی مجموعه بین راهی به تسهیلات عمومی نزدیک بزرگراه ها یا آزاد راه ها اتلاق می شود که شامل رستوران، جایگاه سوخت گیری و محل توقف، جهت ارایه خدمات به رانندگان و مسافرین می باشد. اما این مجموعه ها در روند توسعه خود جایگاهی فراتر یافته و به مجموعه هایی چند منظوره با هدف توسعه صنعت توریسم مبدل شده اند. تجمیع کاربری هایی همچون رستوران، جایگاه سوخت گیری، محل توقف، پارکینگ، کمپ و هتل، زمین های ورزشی و بازی، فضاهای تجاری و فروشگاهی، اداری، تیرپارک ها و ... مجموعه ای کامل و جامع را جهت جذب گردشگران داخلی و خارجی فراهم می نماید، که گستره وسیعی از بعد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور را تحت تاثیر خود قرار می دهد.